วัยหมดประจำเดือน หรือที่เรียกกันว่า “วัยทอง” เป็นช่วงเวลาสำคัญในชีวิตของผู้หญิงทุกคนที่ไม่สามารถหลีกเลี่ยงได้ คุณผู้อ่านหลายคนอาจมองว่าเป็นเรื่องน่ากลัว หรือเป็นสัญญาณของการเข้าสู่วัยชรา แต่แท้จริงแล้ว…วัยหมดประจำเดือนเป็นเพียงการเปลี่ยนแปลงตามธรรมชาติของร่างกาย เปรียบเสมือนการปิดตำนานประจำเดือนที่อยู่คู่กับผู้หญิงมานับสิบปี
ในประเทศไทย…คนส่วนใหญ่มักเรียกผู้หญิงที่เข้าสู่วัยหมดประจำเดือนว่า “วัยทอง” ซึ่งสื่อถึงช่วงวัยที่มีคุณค่าและควรได้รับการดูแลเป็นพิเศษ แต่น่าเสียดายที่ข้อมูลเกี่ยวกับวัยหมดประจำเดือนยังคงมีจำกัด ทำให้ผู้หญิงหลายคนเผชิญกับความไม่แน่นอนและความกังวล โดยเฉพาะเรื่องของอายุที่เหมาะสมในการหมดประจำเดือน แต่ต้องบอกใ้ห้ทุกท่านทราบก่อนว่าการเข้าสู่วัยหมดประจำเดือนไม่ได้เกิดขึ้นในทันทีทันใด แต่เป็นกระบวนการที่ค่อยๆ เกิดขึ้นและใช้เวลาหลายปี โดยแบ่งออกเป็น 3 ระยะหลัก ได้แก่
1. ระยะก่อนหมดประจำเดือน (Perimenopause)
เป็นช่วงเวลาก่อนที่ประจำเดือนจะหมดไปอย่างถาวร มักเริ่มขึ้นเมื่อผู้หญิงมีอายุประมาณ 40 – 45 ปี แต่บางคนอาจเริ่มเข้าสู่ระยะนี้ตั้งแต่อายุ 35 ปี ในระยะนี้รังไข่จะเริ่มผลิตฮอร์โมนเอสโตรเจนและโปรเจสเตอโรนลดลง ทำให้รอบเดือนเริ่มไม่สม่ำเสมอ บางเดือนอาจมามาก บางเดือนมาน้อย หรือบางเดือนอาจไม่มาเลย
นอกจากนี้…ผู้หญิงในช่วงนี้อาจเริ่มมีอาการต่างๆ เช่น อาการร้อนวูบวาบ เหงื่อออกตอนกลางคืน นอนไม่หลับ อารมณ์แปรปรวน ช่องคลอดแห้ง และหงุดหงิดง่าย ระยะนี้อาจใช้เวลาตั้งแต่ 2 – 10 ปี ก่อนจะเข้าสู่ภาวะหมดประจำเดือนอย่างแท้จริง
2. ระยะหมดประจำเดือน (Menopause)
ระยะนี้…คือ จุดที่ผู้หญิงไม่มีประจำเดือนติดต่อกันเป็นเวลา 12 เดือน โดยทั่วไปมักเกิดขึ้นเมื่ออายุประมาณ 45 – 55 ปี อย่างไรก็ตาม แต่ละคนอาจเข้าสู่ระยะนี้ในช่วงอายุที่แตกต่างกันไป ขึ้นอยู่กับปัจจัยต่างๆ เช่น พันธุกรรม สุขภาพโดยรวม และปัจจัยแวดล้อม
ในระยะนี้ รังไข่จะหยุดการตกไข่อย่างถาวร และระดับฮอร์โมนเอสโตรเจนจะลดลงอย่างมาก ซึ่งส่งผลให้เกิดการเปลี่ยนแปลงหลายอย่างในร่างกาย ทั้งทางกายภาพและอารมณ์
3. ระยะหลังหมดประจำเดือน (Postmenopause)
ระยะนี้…เริ่มต้นหลังจากที่ผู้หญิงไม่มีประจำเดือนเป็นเวลา 1 ปีขึ้นไป และจะคงอยู่ตลอดช่วงชีวิตที่เหลือ ในระยะนี้อาการร้อนวูบวาบและอาการอื่นๆ ที่เกี่ยวข้องกับการหมดประจำเดือนอาจค่อยๆ ลดลง แต่ผู้หญิงจะมีความเสี่ยงสูงขึ้นต่อโรคหลายชนิด เช่น โรคกระดูกพรุน โรคหัวใจและหลอดเลือด และภาวะสมองเสื่อม
คำถามที่พบบ่อยต่อมาเกี่ยวกับวัยหมดประจำเดือน คือ
“อายุเท่าไหร่ที่ประจำเดือนควรหมด?”
คำตอบสั้นๆ คือ โดยทั่วไปอายุเฉลี่ยของการหมดประจำเดือนในผู้หญิงทั่วโลกอยู่ที่ประมาณ 51 ปี อย่างไรก็ตาม ช่วงอายุที่ถือว่าเป็นปกติสำหรับการหมดประจำเดือน คือ ระหว่างอายุ 45 – 55 ปี
สำหรับผู้หญิงไทย…จากการศึกษาพบว่าอายุเฉลี่ยของการหมดประจำเดือนอยู่ที่ประมาณ 48 – 50 ปี ซึ่งอาจจะเร็วกว่าผู้หญิงในประเทศตะวันตกเล็กน้อย ความแตกต่างนี้อาจเกิดจากปัจจัยด้านพันธุกรรม อาหาร วิถีชีวิต และสภาพแวดล้อม และอื่นๆ คือ
1. พันธุกรรม
พันธุกรรม เป็นปัจจัยสำคัญที่สุดที่กำหนดว่าคุณผู้อ่านจะหมดประจำเดือนเมื่อไหร่ โดยทั่วไป ผู้หญิงมักจะหมดประจำเดือนในช่วงอายุใกล้เคียงกับมารดา หรือพี่น้องผู้หญิงของตน หากมารดาของคุณผู้อ่านหมดประจำเดือนเร็ว คุณผู้อ่านก็มีแนวโน้มที่จะหมดประจำเดือนเร็วเช่นกัน
2. อายุเมื่อเริ่มมีประจำเดือนครั้งแรก
มีการศึกษาพบว่าผู้หญิงที่เริ่มมีประจำเดือนครั้งแรกเมื่ออายุน้อย มีแนวโน้มที่จะหมดประจำเดือนช้ากว่าผู้หญิงที่เริ่มมีประจำเดือนเมื่ออายุมากกว่า อย่างไรก็ตามความสัมพันธ์นี้ไม่ได้เป็นกฎตายตัวและอาจมีข้อยกเว้น
3. การสูบบุหรี่
ผู้หญิงที่สูบบุหรี่มักจะหมดประจำเดือนเร็วกว่าผู้หญิงที่ไม่สูบบุหรี่ประมาณ 1 – 2 ปี เนื่องจากสารพิษในบุหรี่ส่งผลกระทบต่อการทำงานของรังไข่และฮอร์โมนเพศหญิง ยิ่งสูบมากและสูบนาน ยิ่งมีโอกาสหมดประจำเดือนเร็วขึ้น
4. น้ำหนักตัว
น้ำหนักตัว มีผลต่ออายุการหมดประจำเดือนเช่นกัน ผู้หญิงที่มีน้ำหนักน้อย หรือผอมมากเกินไป (BMI ต่ำกว่า 18.5) มีแนวโน้มที่จะหมดประจำเดือนเร็วกว่าปกติ ในขณะที่ผู้หญิงที่มีน้ำหนักเกินหรืออ้วน (BMI สูงกว่า 30) อาจหมดประจำเดือนช้ากว่า เนื่องจากไขมันในร่างกายสามารถผลิตเอสโตรเจนได้
5. ประวัติการมีบุตร
ผู้หญิงที่ไม่เคยมีบุตรหรือไม่เคยตั้งครรภ์ มีแนวโน้มที่จะหมดประจำเดือนเร็วกว่าผู้หญิงที่เคยมีบุตร การตั้งครรภ์และการให้นมบุตรทำให้มีการหยุดชั่วคราวของการตกไข่ ซึ่งอาจช่วยชะลอการสูญเสียไข่ตามธรรมชาติ
6. การใช้ยาคุมกำเนิด
ผู้หญิงที่ใช้ยาคุมกำเนิดชนิดฮอร์โมนเป็นเวลานาน อาจสังเกตอาการของการหมดประจำเดือนได้ยากกว่า เนื่องจากฮอร์โมนสังเคราะห์ในยาคุมกำเนิดอาจปิดบังสัญญาณการเปลี่ยนแปลงตามธรรมชาติ อย่างไรก็ตาม…การใช้ยาคุมกำเนิดไม่ได้ทำให้อายุที่แท้จริงของการหมดประจำเดือนเปลี่ยนแปลงไป
7. โรคประจำตัวและการรักษา
โรคบางชนิด เช่น โรคของระบบภูมิคุ้มกัน โรคต่อมไทรอยด์ โรคเบาหวาน อาจส่งผลต่ออายุการหมดประจำเดือน นอกจากนี้ การรักษาบางอย่าง เช่น การได้รับเคมีบำบัดหรือการฉายรังสีบริเวณอุ้งเชิงกราน อาจทำให้เกิดภาวะหมดประจำเดือนก่อนวัยอันควร
8. วิถีชีวิตและปัจจัยแวดล้อม
ความเครียดเรื้อรัง การนอนหลับไม่เพียงพอ การรับประทานอาหารที่ไม่สมดุล การขาดการออกกำลังกาย รวมถึงการสัมผัสกับมลพิษหรือสารเคมีในสิ่งแวดล้อม ล้วนเป็นปัจจัยที่อาจส่งผลต่ออายุการหมดประจำเดือน
จากปัจจัยต่างๆ ข้างต้น เราสามารถสรุปได้ว่าอายุที่เหมาะสมของการหมดประจำเดือนอยู่ในช่วง 45 – 55 ปี โดยเฉลี่ยประมาณ 51 ปี การหมดประจำเดือนก่อนอายุ 40 ปี ถือว่าเร็วเกินไปและเรียกว่า “ภาวะหมดประจำเดือนก่อนวัยอันควร” ซึ่งอาจเป็นสัญญาณบ่งบอกถึงปัญหาสุขภาพบางประการ
ในทางกลับกัน การหมดประจำเดือนหลังอายุ 55 ปี ถือว่าช้ากว่าปกติเล็กน้อย แต่ไม่ได้หมายความว่าผิดปกติเสมอไป แต่การมีประจำเดือนหลังอายุ 55 ปี อาจเพิ่มความเสี่ยงต่อการเกิดมะเร็งบางชนิด เช่น มะเร็งเยื่อบุโพรงมดลูกและมะเร็งเต้านม ที่สำคัญ แม้ว่าจะมีช่วงอายุที่ถือว่าเป็น “ปกติ” สำหรับการหมดประจำเดือน แต่ทุกคนมีความแตกต่างกัน การหมดประจำเดือนเร็วหรือช้ากว่าค่าเฉลี่ยไม่ได้หมายความว่าผิดปกติเสมอไป แต่ควรได้รับการประเมินและติดตามอย่างเหมาะสมโดยแพทย์ เพื่อให้มั่นใจว่าไม่มีปัญหาสุขภาพแอบแฝง
การหมดประจำเดือนเร็วเกินไป (ก่อนวัย 40 ปี)
เมื่อผู้หญิงหมดประจำเดือนก่อนอายุ 40 ปี ทางการแพทย์เรียกภาวะนี้ว่า “ภาวะหมดประจำเดือนก่อนวัยอันควร” หรือ “ภาวะรังไข่หมดสภาพก่อนวัย” ซึ่งพบได้ประมาณ 1% ของประชากรผู้หญิงทั่วไป การหมดประจำเดือนเร็วเกินไปเป็นเรื่องที่น่ากังวลและอาจส่งผลกระทบต่อสุขภาพในหลายด้าน
1. ผลกระทบทางกายภาพ
- ภาวะกระดูกพรุน
- ความเสี่ยงต่อโรคหัวใจและหลอดเลือด
- การเปลี่ยนแปลงของผิวหนังและเส้นผม
- การลดลงของมวลกล้ามเนื้อ
2. ผลกระทบทางจิตใจ
- ภาวะซึมเศร้า
- ความวิตกกังวล
- ความรู้สึกสูญเสียความเป็นหญิง
- ผลกระทบต่อความมั่นใจในตนเอง
3. ผลกระทบต่อภาวะเจริญพันธุ์
- การมีบุตรยากหรือเป็นหมัน
- ต้องพึ่งพาเทคโนโลยีช่วยการเจริญพันธุ์
- ความเครียดจากปัญหาการมีบุตร
การหมดประจำเดือนช้าเกินไป (หลัง 55 ปี)
การหมดประจำเดือนหลังอายุ 55 ปี ถือว่าเป็นการหมดประจำเดือนที่ช้ากว่าปกติ แม้จะไม่ได้หมายความว่าผิดปกติเสมอไป แต่ก็มีความเสี่ยงบางประการที่ควรคำนึงถึง
1. ความเสี่ยงทางสุขภาพ
- เพิ่มโอกาสเกิดมะเร็งเต้านม
- เพิ่มความเสี่ยงของมะเร็งเยื่อบุโพรงมดลูก
- ภาวะดื้ออินซูลิน
- โรคหัวใจและหลอดเลือด
2. การเปลี่ยนแปลงทางฮอร์โมน
- การผลิตเอสโตรเจนที่ยังคงดำเนินต่อไป
- ผลกระทบต่อระบบสืบพันธุ์
- การเปลี่ยนแปลงของเนื้อเยื่อในช่องคลอด
โดยในระหว่างที่กำลังจะหมดประจำเดือน ทางการแพทย์จะเรียกว่า “ระยะก่อนหมดประจำเดือน หรือ Perimenopause” เป็นช่วงเปลี่ยนผ่านที่สำคัญก่อนที่จะเข้าสู่การหมดประจำเดือนอย่างสมบูรณ์ ระยะนี้เป็นช่วงที่รังไข่เริ่มผลิตฮอร์โมนลดลง ส่งผลให้เกิดการเปลี่ยนแปลงทั้งทางร่างกายและจิตใจ มักเริ่มขึ้นเมื่ออายุประมาณ 40 – 45 ปี หรือในบางรายอาจเริ่มตั้งแต่อายุ 35 ปี ระยะนี้อาจใช้เวลา 2 – 10 ปี ก่อนเข้าสู่การหมดประจำเดือนอย่างสมบูรณ์
แล้วอาการใดบ้าง? ที่พบได้บ่อยในวัยหมดประจำเดือน…
อาการที่พบบ่อยในวัยหมดประจำเดือน
วัยหมดประจำเดือนมาพร้อมกับอาการที่หลากหลาย ซึ่งแต่ละคนจะมีอาการแตกต่างกันไป บางคนอาจมีอาการรุนแรง บางคนอาจแทบไม่มีอาการ เริ่มต้นที่…
อาการทางร่างกาย
1. ร้อนวูบวาบ
- อาการร้อนวูบวาบเฉียบพลัน
- เหงื่อออกมากผิดปกติ
- อาการอาจกินเวลานาน 1-5 นาที
- เกิดได้ทั้งกลางวันและกลางคืน
2. เหงื่อออกตอนกลางคืน
- เหงื่อออกมากตอนนอน
- การนอนหลับถูกรบกวน
- เสื้อผ้าและที่นอนเปียกชื้น
- ส่งผลต่อคุณภาพการนอน
3. การเปลี่ยนแปลงของผิวหนังและเส้นผม
- ผิวแห้งและบางลง
- การสูญเสียความยืดหยุ่นของผิว
- เส้นผมบางลงและร่วง
- เล็บเปราะและแตกง่าย
4. น้ำหนักและการเผาผลาญ
- เมแทบอลิซึมช้าลง
- น้ำหนักเพิ่มขึ้นง่าย
- การสะสมไขมันบริเวณหน้าท้อง
- การออกกำลังกายยากขึ้น
5. การเปลี่ยนแปลงของอวัยวะสืบพันธุ์
- ช่องคลอดแห้งและระคายเคือง
- การลดลงของความยืดหยุ่น
- การเสื่อมสภาพของเนื้อเยื่อ
- ปัญหาความต้องการทางเพศ
อาการทางอารมณ์และจิตใจ
1. อารมณ์แปรปรวน
- อารมณ์เปลี่ยนแปลงง่าย
- หงุดหงิดและโกรธง่าย
- มีความรู้สึกหดหู่
- ขาดความมั่นใจ
2. ภาวะซึมเศร้า
- ความรู้สึกหดหู่และท้อแท้
- ขาดความกระตือรือร้น
- ความรู้สึกสูญเสียคุณค่าในตนเอง
- มีแนวโน้มที่จะแยกตัวจากสังคม
3. ปัญหาสมาธิและความจำ
- ความจำถดถอย
- สมาธิสั้นลง
- การตัดสินใจยากขึ้น
- ความสับสนและหลงลืมง่าย
อาการทางระบบประสาทและการนอน
1. ปัญหาการนอน
- นอนไม่หลับ
- ตื่นบ่อยตอนกลางคืน
- คุณภาพการนอนแย่ลง
- ความเหนื่อยล้าในระหว่างวัน
2. อาการปวดและความรู้สึกทางระบบประสาท
- ปวดข้อและกล้ามเนื้อ
- อาการชาตามปลายมือปลายเท้า
- ปวดศีรษะไมเกรน
- อาการวิงเวียนศีรษะ
อาการทางระบบอื่นๆ
1. ระบบหัวใจและหลอดเลือด
- หัวใจเต้นเร็วผิดปกติ
- ความดันโลหิตเปลี่ยนแปลง
- เสี่ยงต่อโรคหัวใจเพิ่มขึ้น
2. ระบบทางเดินอาหาร
- ท้องผูก
- กรดไหลย้อน
- การย่อยอาหารเปลี่ยนแปลง
- น้ำหนักเพิ่มขึ้น
3. ระบบสืบพันธุ์
- การหล่อลื่นลดลง
- ความต้องการทางเพศลดลง
- การมีเพศสัมพันธุ์เจ็บปวด
- การติดเชื้อระบบสืบพันธุ์ง่ายขึ้น
แม้ว่าอาการในวัยหมดประจำเดือนจะดูเหมือนน่ากังวล แต่สิ่งสำคัญ คือ ต้องเข้าใจว่านี่เป็นกระบวนการตามธรรมชาติที่ทุกคนต้องเผชิญ การเรียนรู้ทำความเข้าใจ และการดูแลตนเองอย่างเหมาะสมจะช่วยให้ผู้หญิงก้าวผ่านช่วงเวลานี้ไปได้อย่างมีความสุขและมีคุณภาพชีวิตที่ดี
เมื่อประจำเดือนจะส่งผลกระทบอะไรต่อร่างกายได้บ้าง?
การหมดประจำเดือน ส่งผลกระทบต่อร่างกายในหลายระบบ เนื่องจากฮอร์โมนเอสโตรเจนและโปรเจสเตอโรนที่ลดลงอย่างมากมีบทบาทสำคัญในการควบคุมการทำงานของอวัยวะต่างๆ นอกเหนือจากระบบสืบพันธุ์ ผลกระทบเหล่านี้แตกต่างกันไปในแต่ละคน บางคนอาจมีอาการรุนแรง ในขณะที่บางคนแทบไม่มีอาการใดๆ เลย
1. ผลกระทบต่อระบบกระดูกและกล้ามเนื้อ
ฮอร์โมนเอสโตรเจน มีบทบาทสำคัญในการรักษามวลกระดูกของผู้หญิง เมื่อระดับฮอร์โมนนี้ลดลงอย่างรวดเร็วในช่วงหมดประจำเดือน จะส่งผลให้…
- มวลกระดูกลดลงอย่างรวดเร็ว
ช่วง 5 – 7 ปีแรกหลังหมดประจำเดือน ผู้หญิงอาจสูญเสียมวลกระดูกถึง 20% ซึ่งเพิ่มความเสี่ยงต่อการเกิดโรคกระดูกพรุน และกระดูกหักง่าย โดยเฉพาะบริเวณกระดูกสะโพก กระดูกสันหลัง และข้อมือ - กล้ามเนื้อลดลง
มวลกล้ามเนื้อมีแนวโน้มลดลงเมื่ออายุมากขึ้น แต่การลดลงของฮอร์โมนเอสโตรเจนอาจเร่งกระบวนการนี้ ทำให้กล้ามเนื้ออ่อนแรงและเหนื่อยง่ายขึ้น - ปวดข้อและกล้ามเนื้อ
ผู้หญิงหลายคนรายงานอาการปวดข้อ ปวดกล้ามเนื้อ และข้อฝืดในช่วงวัยหมดประจำเดือน ฮอร์โมนที่ลดลงอาจส่งผลต่อการอักเสบและการสร้างของเหลวในข้อต่อ
2. ผลกระทบต่อระบบหัวใจและหลอดเลือด
ก่อนวัยหมดประจำเดือน ผู้หญิงมีความเสี่ยงต่อโรคหัวใจและหลอดเลือดน้อยกว่าผู้ชายในวัยเดียวกัน แต่หลังจากหมดประจำเดือน ความเสี่ยงนี้จะเพิ่มขึ้นอย่างมากเนื่องมาจาก…
- ระดับไขมันในเลือดเปลี่ยนแปลง
เอสโตรเจนช่วยรักษาระดับคอเลสเตอรอลที่ดี (HDL) ให้สูงและคอเลสเตอรอลไม่ดี (LDL) ให้ต่ำ เมื่อระดับเอสโตรเจนลดลง จะเกิดการเปลี่ยนแปลงในทางตรงกันข้าม เพิ่มความเสี่ยงต่อโรคหัวใจและหลอดเลือด - ความดันโลหิตสูงขึ้น
ความดันโลหิตมีแนวโน้มสูงขึ้นหลังจากหมดประจำเดือน - หลอดเลือดแข็งตัว
เอสโตรเจนช่วยให้หลอดเลือดยืดหยุ่น เมื่อระดับฮอร์โมนนี้ลดลง หลอดเลือดจะแข็งตัวมากขึ้น เพิ่มความเสี่ยงต่อโรคหลอดเลือดหัวใจและโรคหลอดเลือดสมอง
3. ผลกระทบต่อระบบอวัยวะสืบพันธุ์และทางเดินปัสสาวะ
การเปลี่ยนแปลงที่ชัดเจนที่สุดเกิดขึ้นกับอวัยวะในระบบสืบพันธุ์…
- ช่องคลอดแห้งและบางลง
เยื่อบุช่องคลอดบางลงและผลิตสารหล่อลื่นน้อยลง ทำให้เกิดอาการแห้ง คัน แสบ และเจ็บปวดขณะมีเพศสัมพันธ์ - การเปลี่ยนแปลงของอวัยวะในอุ้งเชิงกราน
มดลูก รังไข่ และท่อนำไข่หดตัวเล็กลง เต้านมอาจเหี่ยวย้อยลงเนื่องจากการลดลงของเนื้อเยื่อต่อมและเนื้อเยื่อไขมัน - ปัญหาทางเดินปัสสาวะ
เนื้อเยื่อของท่อปัสสาวะและกระเพาะปัสสาวะบางลง ทำให้เกิดอาการปัสสาวะบ่อย ปัสสาวะเล็ด ติดเชื้อทางเดินปัสสาวะง่าย และมีปัญหาการกลั้นปัสสาวะ - กล้ามเนื้ออุ้งเชิงกรานอ่อนแอ
อาจนำไปสู่ภาวะอวัยวะในอุ้งเชิงกรานหย่อน โดยเฉพาะในผู้หญิงที่เคยผ่านการคลอดบุตรหลายครั้ง
4. ผลกระทบต่อผิวหนังและเส้นผม
ฮอร์โมนเอสโตรเจนมีบทบาทสำคัญในการรักษาความชุ่มชื้นและความยืดหยุ่นของผิวหนัง
- ผิวหนังแห้งและบางลง
คอลลาเจนและอีลาสตินในผิวหนังลดลง ทำให้ผิวบางลง แห้ง และเกิดริ้วรอยได้ง่าย - ความยืดหยุ่นลดลง
ผิวหนังสูญเสียความยืดหยุ่น ทำให้เกิดรอยเหี่ยวย่นและหย่อนคล้อย - เส้นผมบางลง
ผู้หญิงบางคนอาจสังเกตเห็นว่าเส้นผมบางลงและร่วงง่ายขึ้น ในขณะที่ขนในบางบริเวณ เช่น ใบหน้า อาจหนาและแข็งขึ้น
5. ผลกระทบต่อระบบเผาผลาญและน้ำหนักตัว
การเปลี่ยนแปลงของฮอร์โมนส่งผลกระทบต่อการเผาผลาญของร่างกาย
- อัตราการเผาผลาญลดลง
ทำให้น้ำหนักเพิ่มขึ้นได้ง่าย แม้จะรับประทานอาหารและออกกำลังกายเหมือนเดิม - การกระจายของไขมันเปลี่ยนแปลง
ไขมันมักสะสมบริเวณหน้าท้องมากกว่าสะโพกและต้นขา ซึ่งเพิ่มความเสี่ยงต่อโรคเมตาบอลิกซินโดรมและโรคเบาหวานชนิดที่ 2 - มวลกล้ามเนื้อลดลง
ส่งผลให้พลังงานที่ร่างกายใช้ในแต่ละวันลดลง
6. ผลกระทบต่อระบบประสาทและสมอง
เอสโตรเจนมีบทบาทในการปกป้องระบบประสาทและสมอง การลดลงของฮอร์โมนนี้อาจส่งผลให้…
- ความจำและสมาธิเปลี่ยนแปลง
ผู้หญิงบางคนรายงานว่ามีปัญหาด้านความจำระยะสั้น ความสามารถในการจดจ่อ และ “สมองล้า” - ความเสี่ยงต่อโรคระบบประสาทเพิ่มขึ้น
การลดลงของเอสโตรเจนอาจเพิ่มความเสี่ยงต่อโรคอัลไซเมอร์และภาวะสมองเสื่อมในระยะยาว - การเปลี่ยนแปลงของอารมณ์
การเปลี่ยนแปลงของสารสื่อประสาทในสมองอาจส่งผลให้เกิดอาการซึมเศร้า วิตกกังวล และอารมณ์แปรปรวน
7. ผลกระทบต่อระบบภูมิคุ้มกัน
ฮอร์โมนเพศมีผลต่อการทำงานของระบบภูมิคุ้มกัน…
- การอักเสบเพิ่มขึ้น
การลดลงของเอสโตรเจนอาจเพิ่มการอักเสบในร่างกาย ซึ่งเป็นปัจจัยเสี่ยงของโรคเรื้อรังหลายชนิด - โรคภูมิแพ้และภูมิแพ้ตัวเอง
การเปลี่ยนแปลงของฮอร์โมนอาจส่งผลให้อาการของโรคภูมิแพ้และโรคภูมิต้านทานเนื้อเยื่อตนเอง เช่น โรคไทรอยด์อักเสบ โรคข้ออักเสบรูมาตอยด์ เปลี่ยนแปลงไป
สิ่งสำคัญ คือ ต้องตระหนักว่าผลกระทบของการหมดประจำเดือนไม่ได้เป็นเรื่องที่ต้องทนทุกข์โดยไม่จำเป็น การพูดคุยกับแพทย์เพื่อหาวิธีจัดการที่เหมาะสมกับแต่ละบุคคลจะช่วยให้ผ่านช่วงเวลานี้ไปได้อย่างราบรื่นและมีสุขภาพที่ดี
และเมื่อเกิดผลกระทบต่อร่างกายแล้ว การเปลี่ยนแปลงของระดับฮอร์โมนในวัยหมดประจำเดือน โดยเฉพาะการลดลงของฮอร์โมนเอสโตรเจน ไม่เพียงส่งผลให้เกิดอาการร้อนวูบวาบหรืออารมณ์แปรปรวนเท่านั้น แต่ยังเพิ่มความเสี่ยงต่อการเกิดโรคต่างๆ หลายชนิด ผู้หญิงที่เข้าสู่วัยหมดประจำเดือนควรตระหนักถึงความเสี่ยงเหล่านี้และหาวิธีป้องกันอย่างเหมาะสม โรคที่มักพบในวัยนี้ คือ
1. โรคกระดูกพรุน
เพราะ เอสโตรเจน มีบทบาทสำคัญในการรักษามวลกระดูก เมื่อระดับฮอร์โมนนี้ลดลงอย่างรวดเร็วในช่วงวัยหมดประจำเดือน ทำให้กระดูกสูญเสียแคลเซียมและแร่ธาตุอื่นๆ อย่างรวดเร็ว โดยเฉพาะในช่วง 5 – 7 ปีหลังจากหมดประจำเดือน ผู้หญิงอาจสูญเสียมวลกระดูกได้ถึง 20% ทำให้กระดูกบางลง เปราะ และแตกหักง่าย
โรคกระดูกพรุนมักไม่แสดงอาการในระยะแรกจนกว่าจะเกิดกระดูกหัก โดยบริเวณที่มักเกิดกระดูกหักได้ง่าย ได้แก่ กระดูกสะโพก กระดูกสันหลัง และข้อมือ การหักของกระดูกในผู้สูงอายุอาจนำไปสู่ความพิการถาวรหรือแม้กระทั่งเสียชีวิตได้
การป้องกันโรคกระดูกพรุน
- รับประทานอาหารที่มีแคลเซียมสูง เช่น นม ผลิตภัณฑ์จากนม ปลาเล็กปลาน้อย ผักใบเขียว
- รับวิตามินดีอย่างเพียงพอ ทั้งจากแสงแดดและอาหารเสริม
- ออกกำลังกายแบบมีแรงกระแทก เช่น เดินเร็ว วิ่งเหยาะๆ เต้นแอโรบิค
- ทำกายภาพบำบัดเพื่อเสริมสร้างความแข็งแรงของกล้ามเนื้อรอบกระดูกสันหลังและสะโพก
- หลีกเลี่ยงการสูบบุหรี่และการดื่มแอลกอฮอล์
- พิจารณาการใช้ฮอร์โมนทดแทนภายใต้การดูแลของแพทย์
2. โรคหัวใจและหลอดเลือด
ฮอร์โมนเอสโตรเจน มีส่วนช่วยในการป้องกันโรคหัวใจโดยรักษาระดับคอเลสเตอรอลในเลือดและความยืดหยุ่นของหลอดเลือด เมื่อระดับเอสโตรเจนลดลง ความเสี่ยงของการเกิดโรคหัวใจและหลอดเลือดจึงเพิ่มขึ้นอย่างมีนัยสำคัญ
ผู้หญิงหลังวัยหมดประจำเดือนมีแนวโน้มที่จะมีระดับคอเลสเตอรอลชนิดไม่ดี (LDL) สูงขึ้น และระดับคอเลสเตอรอลชนิดดี (HDL) ต่ำลง ซึ่งเพิ่มความเสี่ยงต่อการเกิดโรคหลอดเลือดหัวใจตีบ โรคหัวใจขาดเลือด และโรคหลอดเลือดสมอง
การป้องกันโรคหัวใจและหลอดเลือด
- รับประทานอาหารที่มีไขมันอิ่มตัวต่ำ แต่มีไขมันดีจากปลาทะเล น้ำมันมะกอก ถั่ว และเมล็ดพืช
- จำกัดปริมาณเกลือและน้ำตาล
- ออกกำลังกายสม่ำเสมออย่างน้อย 150 นาทีต่อสัปดาห์
- รักษาน้ำหนักให้อยู่ในเกณฑ์ปกติ
- ตรวจวัดความดันโลหิตและระดับไขมันในเลือดเป็นประจำ
- หลีกเลี่ยงการสูบบุหรี่และจำกัดการดื่มแอลกอฮอล์
- จัดการความเครียดอย่างเหมาะสม
3. โรคเบาหวานชนิดที่ 2
การลดลงของฮอร์โมนเอสโตรเจนส่งผลต่อการตอบสนองต่ออินซูลินของร่างกาย ทำให้ผู้หญิงวัยหมดประจำเดือนมีความเสี่ยงต่อการเกิดโรคเบาหวานชนิดที่ 2 เพิ่มขึ้น นอกจากนี้ การเปลี่ยนแปลงของร่างกายในวัยนี้ เช่น การเพิ่มขึ้นของไขมันบริเวณหน้าท้อง ก็เป็นปัจจัยเสี่ยงของโรคเบาหวานเช่นกัน
การป้องกันโรคเบาหวานชนิดที่ 2
- รับประทานอาหารที่มีดัชนีน้ำตาลต่ำ เน้นผัก ผลไม้ โปรตีนคุณภาพดี และธัญพืชไม่ขัดสี
- ออกกำลังกายสม่ำเสมอทั้งแบบแอโรบิคและการฝึกความแข็งแรงของกล้ามเนื้อ
- ควบคุมน้ำหนักไม่ให้เกินมาตรฐาน
- ตรวจวัดระดับน้ำตาลในเลือดเป็นประจำ
- จำกัดการบริโภคเครื่องดื่มที่มีน้ำตาลสูง
4. มะเร็งเต้านมและมะเร็งในระบบสืบพันธุ์
แม้ว่าการลดลงของฮอร์โมนเอสโตรเจนจะช่วยลดความเสี่ยงต่อมะเร็งบางชนิด แต่อายุที่เพิ่มขึ้นและการเปลี่ยนแปลงของร่างกายในวัยหมดประจำเดือนก็เพิ่มความเสี่ยงต่อการเกิดมะเร็งหลายชนิด โดยเฉพาะมะเร็งเต้านม มะเร็งรังไข่ และมะเร็งมดลูก
สำหรับผู้หญิงที่มีประจำเดือนหมดช้า (หลังอายุ 55 ปี) จะมีความเสี่ยงต่อการเกิดมะเร็งเต้านม มะเร็งรังไข่ และมะเร็งเยื่อบุโพรงมดลูกสูงกว่า เนื่องจากได้รับอิทธิพลของฮอร์โมนเอสโตรเจนเป็นระยะเวลานานกว่า
การป้องกันมะเร็ง
- ตรวจคัดกรองมะเร็งเต้านมด้วยการตรวจแมมโมแกรมอย่างสม่ำเสมอ
- ตรวจภายในและตรวจคัดกรองมะเร็งปากมดลูกตามคำแนะนำของแพทย์
- สังเกตความผิดปกติของเต้านมด้วยตนเองเป็นประจำ
- รับประทานอาหารที่มีสารต้านอนุมูลอิสระสูง เช่น ผักและผลไม้สดหลากสี
- รักษาน้ำหนักตัวให้อยู่ในเกณฑ์ปกติ
- จำกัดการดื่มแอลกอฮอล์
- ออกกำลังกายสม่ำเสมอ
5. ภาวะกลั้นปัสสาวะไม่อยู่
การลดลงของฮอร์โมนเอสโตรเจน ทำให้เนื้อเยื่อในท่อปัสสาวะและกระเพาะปัสสาวะบางลงและสูญเสียความยืดหยุ่น กล้ามเนื้ออุ้งเชิงกรานที่ควบคุมการขับถ่ายปัสสาวะอาจอ่อนแรงลง ทำให้เกิดภาวะกลั้นปัสสาวะไม่อยู่ โดยเฉพาะเมื่อไอ จาม หัวเราะ หรือออกกำลังกาย
การป้องกันและรักษาภาวะกลั้นปัสสาวะไม่อยู่
- ฝึกบริหารกล้ามเนื้ออุ้งเชิงกรานอย่างสม่ำเสมอ
- หลีกเลี่ยงเครื่องดื่มที่มีคาเฟอีนและแอลกอฮอล์ ซึ่งทำให้ปัสสาวะบ่อย
- รักษาน้ำหนักตัวให้อยู่ในเกณฑ์ปกติ
- ใช้ฮอร์โมนเอสโตรเจนเฉพาะที่ช่วยเพิ่มความแข็งแรงของเนื้อเยื่อ
- ปรึกษาแพทย์เกี่ยวกับการรักษาอื่นๆ เช่น การผ่าตัดเสริมความแข็งแรงของอุ้งเชิงกราน
6. ภาวะสมองเสื่อม
ฮอร์โมนเอสโตรเจน มีผลต่อการทำงานของสมองและระบบประสาท โดยช่วยปกป้องเซลล์สมองและกระตุ้นการเชื่อมต่อระหว่างเซลล์ประสาท เมื่อระดับฮอร์โมนนี้ลดลง จึงอาจเพิ่มความเสี่ยงต่อการเกิดภาวะสมองเสื่อมและโรคอัลไซเมอร์
มีการศึกษาพบว่า ผู้หญิงที่หมดประจำเดือนก่อนวัยอันควร (ก่อนอายุ 40 ปี) มีความเสี่ยงต่อการเกิดภาวะสมองเสื่อมสูงกว่าผู้หญิงที่หมดประจำเดือนในช่วงอายุปกติ
การป้องกันภาวะสมองเสื่อม
- รับประทานอาหารตามแบบเมดิเตอร์เรเนียน ซึ่งมีผลดีต่อสุขภาพสมอง
- ฝึกสมองด้วยกิจกรรมที่ท้าทายความคิด เช่น เล่นเกมปริศนา เรียนรู้สิ่งใหม่ๆ
- ออกกำลังกายสม่ำเสมอ ซึ่งช่วยเพิ่มการไหลเวียนของเลือดไปเลี้ยงสมอง
- มีกิจกรรมทางสังคมอย่างสม่ำเสมอ
- นอนหลับให้เพียงพอและมีคุณภาพ
- จัดการความเครียดอย่างเหมาะสม
7. โรคต้อกระจก
ฮอร์โมนเพศหญิงมีความสัมพันธ์กับสุขภาพดวงตา โดยเฉพาะการช่วยป้องกันการเกิดต้อกระจก เมื่อระดับฮอร์โมนลดลงในวัยหมดประจำเดือน ผู้หญิงจึงมีความเสี่ยงต่อการเกิดต้อกระจกเพิ่มขึ้น
การป้องกันโรคต้อกระจก
- สวมแว่นกันแดดที่สามารถป้องกันรังสี UV ได้เมื่ออยู่กลางแจ้ง
- รับประทานอาหารที่มีสารต้านอนุมูลอิสระสูง เช่น วิตามินซี วิตามินอี และลูทีน
- ตรวจสุขภาพตาเป็นประจำทุกปี
- หลีกเลี่ยงการสูบบุหรี่
8. ปัญหาสุขภาพช่องปากและฟัน
การลดลงของฮอร์โมนเอสโตรเจนส่งผลต่อความหนาแน่นของกระดูกขากรรไกร ทำให้เกิดปัญหาเหงือกร่น ฟันโยก และอาจนำไปสู่การสูญเสียฟันได้ นอกจากนี้ยังอาจทำให้เกิดอาการปากแห้ง ซึ่งเพิ่มความเสี่ยงต่อการเกิดฟันผุและเชื้อราในช่องปาก
การดูแลสุขภาพช่องปากและฟัน
- แปรงฟันและใช้ไหมขัดฟันอย่างสม่ำเสมอ
- ตรวจสุขภาพช่องปากกับทันตแพทย์ทุก 6 เดือน
- ใช้ยาน้ำลายเทียมหากมีอาการปากแห้ง
- รับประทานอาหารที่มีแคลเซียมและวิตามินดีเพียงพอ
- จิบน้ำบ่อยๆ เพื่อให้ช่องปากชุ่มชื้น
ผู้หญิงในวัยหมดประจำเดือนควรให้ความสำคัญกับการตรวจสุขภาพประจำปี เพื่อคัดกรองและตรวจพบโรคต่างๆ แต่เนิ่นๆ การปรับเปลี่ยนวิถีชีวิตให้เหมาะสม ทั้งด้านโภชนาการ การออกกำลังกาย และการพักผ่อน จะช่วยลดความเสี่ยงในการเกิดโรคต่างๆ ได้อย่างมีประสิทธิภาพ และที่สำคัญ ไม่ควรละเลยสัญญาณเตือนต่างๆ ที่ร่างกายส่งมา ควรปรึกษาแพทย์ทันทีเมื่อมีอาการผิดปกติ
แล้วเราจะรักษาอาการ “วัยทอง” ได้อย่างไรบ้าง?
“ภาวะวัยทอง” เป็นช่วงเวลาที่ร่างกายของผู้หญิงมีการเปลี่ยนแปลงอย่างมากตามที่เราได้เล่าให้ฟังไปก่อนหน้านี้ การรักษาและบรรเทาอาการวัยทองมีหลายวิธี ทั้งแบบใช้ยาและไม่ใช้ยา โดยแนวทางการรักษาจะขึ้นอยู่กับความรุนแรงของอาการและความต้องการของแต่ละบุคคล
1. การรักษาด้วยฮอร์โมนทดแทน (Hormone Replacement Therapy – HRT)
การรักษาด้วยฮอร์โมนทดแทน เป็นการให้ฮอร์โมนเอสโตรเจนเพื่อทดแทนฮอร์โมนที่ร่างกายผลิตลดลง วิธีนี้ช่วยบรรเทาอาการต่างๆ ได้อย่างมีประสิทธิภาพ โดยเฉพาะอาการร้อนวูบวาบ เหงื่อออกตอนกลางคืน และอาการแห้งของช่องคลอด การรักษาด้วยฮอร์โมนทดแทนมีหลายรูปแบบ เช่น…
- ยาเม็ดรับประทาน
- แผ่นแปะที่ผิวหนัง
- เจลหรือครีมทาผิวหนัง
- วงแหวนคลอด
- ยาเหน็บช่องคลอด
อย่างไรก็ตาม…การรักษาด้วยฮอร์โมนทดแทนอาจไม่เหมาะกับผู้หญิงทุกคน โดยเฉพาะผู้ที่มีประวัติเป็นมะเร็งเต้านม มะเร็งมดลูก โรคหลอดเลือดสมอง โรคหลอดเลือดหัวใจ หรือมีประวัติการเกิดลิ่มเลือดอุดตัน การตัดสินใจใช้ฮอร์โมนทดแทนควรปรึกษาแพทย์เพื่อประเมินความเสี่ยงและประโยชน์ที่จะได้รับ
2. การรักษาด้วยยาที่ไม่ใช่ฮอร์โมน
สำหรับผู้ที่ไม่สามารถหรือไม่ต้องการใช้ฮอร์โมนทดแทน มีทางเลือกในการใช้ยาอื่นๆ เพื่อบรรเทาอาการวัยทอง เช่น…
- ยากลุ่ม SSRI และ SNRI
ยาต้านเศร้าบางชนิด เช่น ฟลูออกซีทีน หรือเวนลาฟาซีน ช่วยลดอาการร้อนวูบวาบได้ - ยาคลอนิดีน
ช่วยลดความดันโลหิตและอาจช่วยบรรเทาอาการร้อนวูบวาบ - ยากาบาเพนติน
ยาที่ใช้รักษาอาการปวดเส้นประสาทและโรคลมชัก แต่ก็ช่วยลดอาการร้อนวูบวาบได้เช่นกัน - ยาบิสฟอสโฟเนต
ใช้ป้องกันและรักษาโรคกระดูกพรุน ซึ่งเป็นภาวะที่พบบ่อยในวัยหมดประจำเดือน - ยาเฉพาะที่สำหรับอาการช่องคลอดแห้ง
มีครีมหรือเจลที่มีส่วนผสมของเอสโตรเจนในปริมาณต่ำหรือสารหล่อลื่นที่ไม่มีฮอร์โมนเพื่อบรรเทาอาการแห้งของช่องคลอด
*ควรปรึกษาแพทย์ก่อนรับประทาน และควรให้แพทย์เป็นผู้สั่งยา
3. การรักษาทางเลือกและการปรับเปลี่ยนวิถีชีวิต
นอกจากการรักษาด้วยยา การปรับเปลี่ยนวิถีชีวิตและการใช้การรักษาทางเลือกสามารถช่วยบรรเทาอาการวัยทองได้ ดังนี้
การปรับพฤติกรรมเพื่อลดอาการร้อนวูบวาบ
- หลีกเลี่ยงสิ่งกระตุ้น เช่น อาหารเผ็ด อาหารร้อน เครื่องดื่มแอลกอฮอล์ คาเฟอีน
- แต่งกายเป็นชั้นๆ ที่สามารถถอดออกได้เมื่อรู้สึกร้อน
- ใช้พัดลมขนาดเล็กหรืออยู่ในห้องที่มีเครื่องปรับอากาศ
- ฝึกเทคนิคการหายใจลึกๆ เมื่อเริ่มรู้สึกร้อนวูบวาบ
การออกกำลังกายสม่ำเสมอ
- การออกกำลังกายแบบแอโรบิค เช่น เดินเร็ว ว่ายน้ำ ปั่นจักรยาน อย่างน้อย 30 นาทีต่อวัน 5 วันต่อสัปดาห์
- การออกกำลังกายเพื่อเสริมสร้างกล้ามเนื้อ 2 – 3 ครั้งต่อสัปดาห์
- โยคะหรือไทชิ ช่วยลดความเครียดและเพิ่มความยืดหยุ่น
การรับประทานอาหารที่เหมาะสม
- เน้นอาหารที่มีแคลเซียมและวิตามินดีสูง เพื่อป้องกันกระดูกพรุน
- รับประทานอาหารที่มีไฟโตเอสโตรเจน เช่น ถั่วเหลือง เต้าหู้ ซึ่งอาจช่วยบรรเทาอาการบางอย่างได้
- หลีกเลี่ยงอาหารที่มีน้ำตาลและไขมันสูง ซึ่งอาจทำให้อาการแย่ลง
- ดื่มน้ำเปล่าให้เพียงพอ อย่างน้อย 8 แก้วต่อวัน
การจัดการความเครียด
- ฝึกเทคนิคการผ่อนคลาย เช่น การหายใจลึกๆ การทำสมาธิ
- นอนหลับให้เพียงพอ อย่างน้อย 7-8 ชั่วโมงต่อคืน
- พยายามรักษาตารางการนอนที่สม่ำเสมอ
สมุนไพรและอาหารเสริม
- สมุนไพรบางชนิด เช่น แบล็คโคฮอช โสมอเมริกัน อาจช่วยบรรเทาอาการร้อนวูบวาบได้ แต่ยังไม่มีหลักฐานทางวิทยาศาสตร์ที่ชัดเจนรองรับ
- แคลเซียมและวิตามินดี ช่วยรักษาความแข็งแรงของกระดูก
- วิตามินอี อาจช่วยลดอาการร้อนวูบวาบในบางราย
4. การดูแลสุขภาพจิต
สุขภาพจิต เป็นสิ่งสำคัญมากในช่วงวัยทอง เนื่องจากการเปลี่ยนแปลงของฮอร์โมนอาจส่งผลต่ออารมณ์และความรู้สึก การดูแลสุขภาพจิตในช่วงนี้ทำได้โดย…
- พูดคุยกับคนที่ไว้ใจ เช่น เพื่อน ครอบครัว
- ปรึกษานักจิตวิทยา หรือจิตแพทย์ หากมีอาการซึมเศร้าหรือวิตกกังวลรุนแรง
- ทำกิจกรรมที่ชื่นชอบและทำให้รู้สึกผ่อนคลาย
- ฝึกการยอมรับการเปลี่ยนแปลงของร่างกาย และมองว่าเป็นช่วงเวลาแห่งการเปลี่ยนผ่านตามธรรมชาติ
ที่สำคัญ…การรักษาและบรรเทาอาการวัยทองควรอยู่ภายใต้การดูแลของแพทย์ผู้เชี่ยวชาญ เพื่อให้ได้รับการรักษาที่เหมาะสมและปลอดภัยที่สุด การตรวจสุขภาพประจำปีและการพูดคุยกับแพทย์อย่างเปิดเผยเกี่ยวกับอาการที่เกิดขึ้นจะช่วยให้การดูแลสุขภาพในช่วงวัยนี้มีประสิทธิภาพมากขึ้น
ความเชื่อผิดๆ เกี่ยวกับวัยหมดประจำเดือน
และเพื่อเป็นการสรุปให้ทุกคนเข้าใจกันอย่างถูกต้องส่งท้าย เพราะเชื่อว่ายังมีความเชื่อผิดๆ มากมายที่ทำให้หลายคนเกิดความเข้าใจผิดและความกังวลโดยไม่จำเป็น การทำความเข้าใจความจริงเกี่ยวกับวัยหมดประจำเดือนจะช่วยให้ผู้หญิงรับมือกับช่วงเวลานี้ได้ดีขึ้น
1. วัยหมดประจำเดือนเป็นสัญญาณของความชรา
หลายคนเชื่อว่าการหมดประจำเดือน เป็นสัญญาณของความแก่และความเสื่อมถอย
- ความจริง… วัยหมดประจำเดือนเป็นเพียงการเปลี่ยนแปลงทางสรีรวิทยาตามธรรมชาติ ไม่ได้หมายถึงความชราหรือการสิ้นสุดของความเป็นหญิง ในปัจจุบันผู้หญิงมีอายุเฉลี่ยที่ยาวนานกว่าในอดีตมาก หลายคนพบว่าช่วงหลังหมดประจำเดือนกลับเป็นช่วงที่มีอิสระ กระฉับกระเฉง และมีความสุขกับชีวิตมากขึ้น
2. วัยหมดประจำเดือนทำให้ความต้องการทางเพศหมดไป
ผู้หญิงวัยหมดประจำเดือน จะไม่มีความต้องการทางเพศอีกต่อไป
- ความจริง… แม้ว่าฮอร์โมนที่ลดลงอาจส่งผลต่อความต้องการทางเพศในระยะแรก แต่ไม่ได้หมายความว่าความต้องการทางเพศจะหมดไปโดยสิ้นเชิง หลายคนยังคงมีชีวิตทางเพศที่ดีและมีความพึงพอใจหลังจากหมดประจำเดือน การใช้สารหล่อลื่นช่องคลอด การรักษาด้วยฮอร์โมนเฉพาะที่ และการพูดคุยอย่างเปิดเผยกับคู่ของคุณสามารถช่วยแก้ไขปัญหาที่อาจเกิดขึ้นได้ บางคนพบว่าการไม่ต้องกังวลเรื่องการคุมกำเนิดกลับทำให้ชีวิตรักดีขึ้นด้วยซ้ำ
3. อาการร้อนวูบวาบเกิดขึ้นกับทุกคนและรุนแรงเท่ากัน
ผู้หญิงทุกคนจะต้องประสบกับอาการร้อนวูบวาบอย่างรุนแรง เมื่อเข้าสู่วัยหมดประจำเดือน
- ความจริง… ประสบการณ์ของผู้หญิงแต่ละคนแตกต่างกันมาก มีผู้หญิงประมาณ 20 – 25% ที่ไม่เคยมีอาการร้อนวูบวาบเลย บางคนมีอาการเพียงเล็กน้อย ในขณะที่บางคนมีอาการรุนแรงมาก ความถี่และความรุนแรงของอาการร้อนวูบวาบยังขึ้นอยู่กับปัจจัยต่างๆ เช่น พันธุกรรม รูปแบบการใช้ชีวิต และความเครียด
4. น้ำหนักที่เพิ่มขึ้นเป็นสิ่งที่หลีกเลี่ยงไม่ได้
ทุกคนจะต้องเผชิญกับการเพิ่มขึ้นของน้ำหนักตัวในช่วงวัยหมดประจำเดือน
- ความจริง… แม้ว่าการเปลี่ยนแปลงของฮอร์โมนอาจทำให้การกระจายตัวของไขมันในร่างกายเปลี่ยนไป โดยมักสะสมบริเวณหน้าท้องมากขึ้น แต่การเพิ่มขึ้นของน้ำหนักไม่ใช่สิ่งที่หลีกเลี่ยงไม่ได้ เช่น การเผาผลาญที่ช้าลงตามอายุ การลดลงของมวลกล้ามเนื้อ และการเปลี่ยนแปลงของวิถีชีวิต มีส่วนสำคัญมากกว่า การรับประทานอาหารสุขภาพและการออกกำลังกายสม่ำเสมอสามารถช่วยควบคุมน้ำหนักได้อย่างมีประสิทธิภาพ
5. ฮอร์โมนทดแทนเป็นอันตรายเสมอ
การรักษาด้วยฮอร์โมนทดแทน (HRT) เป็นอันตรายและเพิ่มความเสี่ยงต่อมะเร็งเสมอ
- ความจริง… ความเข้าใจผิดนี้เกิดจากการตีความผลวิจัยแบบกว้างเกินไป ในความเป็นจริง ประโยชน์และความเสี่ยงของ HRT แตกต่างกันไปในแต่ละบุคคล ขึ้นอยู่กับอายุ ระยะเวลาหลังหมดประจำเดือน ประวัติสุขภาพ และปัจจัยเสี่ยงอื่นๆ
สำหรับผู้หญิงที่มีอาการรุนแรงและมีอายุน้อยกว่า 60 ปีหรือเพิ่งหมดประจำเดือนไม่เกิน 10 ปี การใช้ HRT ในขนาดต่ำที่สุดที่มีประสิทธิภาพและในระยะเวลาสั้นที่สุดอาจให้ประโยชน์มากกว่าความเสี่ยง การปรึกษาแพทย์เพื่อประเมินความเหมาะสมเป็นสิ่งสำคัญ
6. หมดประจำเดือนแล้วไม่ต้องตรวจสุขภาพบ่อย
เมื่อหมดประจำเดือนแล้ว ไม่จำเป็นต้องไปพบสูตินรีแพทย์หรือตรวจภายในอีกต่อไป
- ความจริง… การตรวจสุขภาพอย่างสม่ำเสมอยิ่งมีความสำคัญมากขึ้นหลังจากหมดประจำเดือน เนื่องจากความเสี่ยงต่อโรคหลายชนิดเพิ่มสูงขึ้น เช่น โรคกระดูกพรุน โรคหัวใจและหลอดเลือด มะเร็งบางชนิด การตรวจสุขภาพประจำปี การตรวจมะเร็งปากมดลูก การตรวจคัดกรองมะเร็งเต้านม และการประเมินสุขภาพกระดูกยังคงมีความจำเป็น การพบแพทย์อย่างสม่ำเสมอช่วยให้ตรวจพบปัญหาสุขภาพได้ตั้งแต่ระยะเริ่มต้น
7. วัยหมดประจำเดือนทำให้ปัญหาสุขภาพจิตแย่ลง
วัยหมดประจำเดือน ทำให้เกิดภาวะซึมเศร้าและวิตกกังวลอย่างหลีกเลี่ยงไม่ได้
- ความจริง… แม้ว่าการเปลี่ยนแปลงของฮอร์โมนอาจส่งผลต่ออารมณ์และความรู้สึก แต่ไม่ได้เป็นสาเหตุโดยตรงของโรคซึมเศร้าหรือวิตกกังวล ปัจจัยทางสังคมและจิตวิทยา เช่น ทัศนคติต่อการเปลี่ยนแปลง ความเครียดในชีวิต การนอนไม่หลับ และปัจจัยอื่นๆ มีผลมากกว่า
8. การหมดประจำเดือนหมายถึงการหมดความเป็นหญิง
การหมดประจำเดือน ทำให้สูญเสียความเป็นผู้หญิงและความดึงดูดทางเพศ
- ความจริง… ความเป็นหญิงไม่ได้ถูกกำหนดด้วยการมีประจำเดือน หรือความสามารถในการมีบุตร ความเป็นตัวตน คุณค่า และเสน่ห์ของผู้หญิงมาจากสิ่งอื่นๆ อีกมากมาย เช่น บุคลิกภาพ ประสบการณ์ชีวิต ความรู้ ทักษะ และความเข้าใจตนเอง หลายคนพบว่าช่วงหลังหมดประจำเดือนกลับเป็นช่วงเวลาแห่งการค้นพบตัวเอง การเติบโตทางจิตวิญญาณ และการยอมรับตัวเองมากขึ้น
9. ทุกคนมีประสบการณ์วัยหมดประจำเดือนเหมือนกันหมด
ผู้หญิงทุกคนจะมีอาการและประสบการณ์เกี่ยวกับวัยหมดประจำเดือนเหมือนกัน
- ความจริง… ประสบการณ์ของผู้หญิงแต่ละคนแตกต่างกันมาก บางคนแทบไม่มีอาการใดๆ เลย ในขณะที่บางคนมีอาการรุนแรงที่ส่งผลกระทบต่อคุณภาพชีวิต ปัจจัยที่มีผล ได้แก่ พันธุกรรม วิถีชีวิต อาหาร การออกกำลังกาย ระดับความเครียด วัฒนธรรม และทัศนคติต่อการเปลี่ยนแปลง การแลกเปลี่ยนประสบการณ์กับผู้อื่นอาจมีประโยชน์ แต่ไม่ควรคาดหวังว่าประสบการณ์ของตนเองจะเหมือนกับคนอื่นทั้งหมด
เชื่อว่าอ่านมาถึงตรงจุดนี้ คุณผู้อ่านหลายท่านน่าจะเข้าใจวัยหมดประจำเดือนได้ดีมากยิ่งขึ้น และเพื่อเป็นการบรรเทาอาการต่างๆ หรือความกังวลของอาการต่างๆ ที่เกิดขึ้นได้เมื่อเข้าสู่ช่วงวัยทอง เราก็มีผลิตภัณฑ์ดีๆ มาแนะนำอีกเช่นเคย ซึ่งตัวนี้เขาคิดค้นและผลิตขึ้นมาเพื่อคนวัยทอง หรือท่านไหนที่กำลังจะเข้าสู่วัยหมดประจำเดือนโดยเฉพาะ นั่นก็คือ…
“ดีเน่ ฟลาโวพลัส (DNAe Flavoplus)” ผลิตภัณฑ์เสริมอาหารสำหรับคุณผู้หญิงวัยทอง เป็นผลิตภัณฑ์เสริมอาหารที่ออกแบบมาเพื่อตอบสนองความต้องการเฉพาะของผู้หญิงวัยทอง การหมดประจำเดือนไม่ใช่โรคหรือความผิดปกติ แต่เป็นกระบวนการเปลี่ยนแปลงตามธรรมชาติที่ผู้หญิงทุกคนต้องเผชิญ โดยผลิตภัณ์ตัวนี้ได้รวบรวมสารสกัดจากธรรมชาติ 6 ชนิดที่มีคุณสมบัติช่วยบรรเทาอาการต่างๆ ที่เกิดขึ้นในช่วงวัยหมดประจำเดือน
- 1. สารสกัดจากถั่วเหลืองนำเข้าจากประเทศสเปน
ถั่วเหลืองอุดมไปด้วยไอโซฟลาโวน (Isoflavones) ซึ่งเป็นสารที่มีโครงสร้างคล้ายกับฮอร์โมนเอสโตรเจน จึงสามารถช่วยบรรเทาอาการร้อนวูบวาบ และเหงื่อออกตอนกลางคืนที่เป็นอาการทั่วไปในวัยหมดประจำเดือนได้ การที่ระดับฮอร์โมนเอสโตรเจนลดลงอย่างมากในช่วงวัยทองเป็นสาเหตุหลักของอาการเหล่านี้ ไอโซฟลาโวนจากถั่วเหลืองจึงทำหน้าที่เสมือนฮอร์โมนทดแทนจากธรรมชาติ
2. สารสกัดจากตังกุย
ตังกุยหรือโสมตังกุย เป็นสมุนไพรที่ใช้ในการแพทย์แผนจีนมาอย่างยาวนาน มีสรรพคุณในการช่วยปรับสมดุลฮอร์โมนและบรรเทาอาการปวดประจำเดือน ในช่วงก่อนหมดประจำเดือนที่รอบเดือนอาจไม่สม่ำเสมอและมีอาการปวดรุนแรง ตังกุยช่วยลดอาการเหล่านี้และยังช่วยบำรุงเลือด ซึ่งเป็นประโยชน์สำหรับผู้หญิงที่อาจมีภาวะโลหิตจางในช่วงวัยทอง
3. สารสกัดจากแปะก๊วย
แปะก๊วย มีคุณสมบัติในการเพิ่มการไหลเวียนของเลือด โดยเฉพาะไปยังสมอง ช่วยปรับปรุงความจำและความสามารถในการรับรู้ ในช่วงวัยหมดประจำเดือน ผู้หญิงหลายคนมักประสบกับภาวะ “สมองล้า” อันเนื่องมาจากการเปลี่ยนแปลงของฮอร์โมน แปะก๊วยช่วยบรรเทาอาการเหล่านี้และยังช่วยลดความเสี่ยงต่อโรคสมองเสื่อมที่เพิ่มขึ้นในวัยหลังหมดประจำเดือน
4. สารสกัดจากงาดำ
งาดำ มีคุณค่าทางโภชนาการสูง อุดมไปด้วยแคลเซียม วิตามินอี และสารต้านอนุมูลอิสระ ช่วยบำรุงกระดูกซึ่งเป็นประโยชน์อย่างยิ่งในวัยหมดประจำเดือนที่มีความเสี่ยงต่อโรคกระดูกพรุนเนื่องจากระดับเอสโตรเจนที่ลดต่ำลง นอกจากนี้ งาดำยังช่วยบำรุงผิวพรรณ ลดริ้วรอย และส่งเสริมสุขภาพเส้นผม ซึ่งมักเสื่อมสภาพในช่วงวัยนี้
5. ออร์แกนิค แครนเบอร์รี่
แครนเบอร์รี่ มีสารต้านอนุมูลอิสระสูงและมีคุณสมบัติในการป้องกันการเกิดการติดเชื้อในทางเดินปัสสาวะ ในช่วงวัยหมดประจำเดือน เมื่อระดับเอสโตรเจนลดลง เยื่อบุทางเดินปัสสาวะจะบางลง ทำให้เกิดการอักเสบและติดเชื้อได้ง่าย แครนเบอร์รี่จึงเป็นองค์ประกอบสำคัญในการดูแลสุขภาพระบบทางเดินปัสสาวะในช่วงวัยทอง
6. อินูลิน พรีไบโอติก
อินูลิน เป็นเส้นใยอาหารประเภทพรีไบโอติกที่ช่วยส่งเสริมการเจริญเติบโตของจุลินทรีย์ที่มีประโยชน์ในลำไส้ สุขภาพลำไส้มีความเชื่อมโยงกับสมดุลฮอร์โมนโดยตรง เนื่องจากเอนไซม์ในลำไส้มีส่วนเกี่ยวข้องกับการเมแทบอลิซึมของฮอร์โมนเอสโตรเจน การมีจุลินทรีย์ในลำไส้ที่สมดุลจึงช่วยบรรเทาอาการของวัยทองได้ นอกจากนี้ พรีไบโอติกยังช่วยป้องกันอาการท้องผูกซึ่งเป็นปัญหาที่พบบ่อยในวัยหมดประจำเดือน
*ควรปรึกษาแพทย์ก่อนการรับประทานผลิตภัณฑ์เสริมอาหาร
“ดีเน่ ฟลาโวพลัส (DNAe Flavoplus)” เป็นผลิตภัณฑ์เสริมอาหารที่รวบรวมสารสกัดจากธรรมชาติที่มีประโยชน์หลากหลายด้านสำหรับผู้หญิงวัยทอง ตั้งแต่การช่วยบรรเทาอาการร้อนวูบวาบ การปรับสมดุลฮอร์โมน การบำรุงกระดูก ไปจนถึงการดูแลสุขภาพสมองและระบบทางเดินปัสสาวะ โดยคุณผู้อ่านสามารถรับประทานง่ายๆ เพียงวันละ 1 เม็ด หลังอาหารมื้อที่สะดวก
อย่างไรก็ตาม…การดูแลสุขภาพในวัยหมดประจำเดือนต้องอาศัยการดูแลแบบองค์รวม ทั้งจากภายในด้วยผลิตภัณฑ์เสริมอาหารที่มีคุณภาพ และการปรับเปลี่ยนวิถีชีวิตให้เหมาะสม เพื่อให้ผ่านช่วงวัยทองได้อย่างมีคุณภาพชีวิตที่ดี
สรุป
วัยหมดประจำเดือนเป็นช่วงเวลาแห่งการเปลี่ยนแปลงครั้งสำคัญในชีวิตของผู้หญิงทุกคน ไม่ต่างจากการเข้าสู่วัยรุ่นหรือการตั้งครรภ์ แม้ว่าการเปลี่ยนแปลงนี้อาจมาพร้อมกับความท้าทายและอาการไม่พึงประสงค์ต่างๆ แต่การเตรียมตัวและยอมรับการเปลี่ยนแปลงจะช่วยให้คุณก้าวผ่านช่วงเวลานี้ได้อย่างราบรื่น
ดังนั้น การเข้าใจความจริงเกี่ยวกับวัยหมดประจำเดือนจะช่วยลดความกังวลและช่วยให้ผู้หญิงเตรียมตัวรับมือกับการเปลี่ยนแปลงได้ดีขึ้น การศึกษาหาข้อมูลที่ถูกต้องจากแหล่งที่เชื่อถือได้ การพูดคุยกับผู้เชี่ยวชาญด้านสุขภาพ และการแลกเปลี่ยนประสบการณ์กับผู้ที่ผ่านช่วงเวลานี้มาแล้ว จะช่วยให้คุณก้าวผ่านวัยทองได้อย่างมั่นใจและมีสุขภาพที่ดี
